Posted in Գրականություն

Սարյանի «Եղիշե Չարենցի դիմանկարը» կտավը

Մարտիրոս Սարյանը «Եղիշե Չարենցի դիմանկարը» ստեղծել է 1923-ին, իսկ 1924-ին այն ցուցադրվել է Վենետիկի բիենալեում։ 1937-ին Սարյանի 12 դիմանկար այրել են՝ նրանց վրա պատկերված անձանց «ժողովրդի թշնամի» հայտարարելու պատճառով, բայց Չարենցի դիմանկարը փրկվել է՝ Նշան Մուրադյանի ու Պարգևուհի Սիմոնյանի շնորհիվ։

Սարյանը հիշում է, որ Չարենցը մեծ ոգևորությամբ համաձայնվել է նկարվել, բայց առաջին օրը նրա տրամադրությունը չէր համապատասխանում։ Հաջորդ օրը, երբ Չարենցը բնական էր, Սարյանը սկսել է աշխատել՝ հավերժացնելով նրա դիմագիծը։

Posted in Գրականություն

Թումանյան, «Ձևն ու հոգին» (հատված)

Ամեն ինչ ունի ձև և հոգի, բայց մարդիկ հաճախ ձևն են պաշտում, երբ չեն հասկանում կամ կորցնում են դրա իմաստը։

Եկեղեցի ասելով՝ շենք են հասկանում, ոչ թե նրա հոգևոր նշանակությունը։ Մոմ վառելու հին իմաստն էլ կորել է, մնացել է ձևը։ Հոգևորականին դատում են միրուքով, ոչ թե ավետարանով։ Քրիստոնեությունն էլ վերածվել է ծեսերի հավաքածուի։

Նոր գաղափարների հետ էլ է նույնը։ Ուսումնարանը շենք են համարում, ոչ թե ուսուցիչ ու աշակերտ։ Գրականությունը՝ գրքեր, ոչ թե կենդանի մարդիկ։ Թատրոնը՝ շենք, դերասանը՝ բեխերը վեր արած մարդ։

Ձևապաշտությունն ամենուր է, իսկ ով հասկանում է ներքին իմաստը, հաճախ մնում է մենակ։

Posted in Գրականություն

Շատերը կարծում են, որ Չարենցի դեմ գլխավոր դերակատարը Գևորգ Աբովն էր։

1937-ին նա տնային կալանքի տակ էր, ընտանիքը՝ ծանր վիճակում։ Ավետիք Իսահակյանն օգնում է նրան դեղերով։ Հուլիսի 26-ին Չարենցին տանում են բանտ, որտեղ շարունակում է գրել։

Նոյեմբերի 27-ին հայտարարվում է նրա մահվան մասին, բայց մարմինը չի հուղարկավորվում, ինչը կասկածներ է առաջացնում։

Posted in Գրականություն

Հայաստանի թանգարանի եվրոպական դպրոցների կտավներն ու Ազգագրական Ընկերության հավաքածուները բացառապես Հովհաննես Թումանյանի ջանքերի շնորհիվ են փրկվել։

1921-ին, Վրաստանի խորհրդայնացումից հետո, Թումանյանը վստահելի անձանց հանձնարարում է գտնել ու փրկել հայ գեղարվեստական արժեքները։ Գիշերով նա կազմակերպում է Մանթաշևի, Մելիք-Ազարյանի, Միլովի ու Պողարջյանի տներում պահված նկարների տեղափոխումը։

Վրացիները Սադախլուում խստորեն խուզարկում էին բոլոր ճամփորդներին, բայց Թումանյանը դիմում է Ալեքսանդր Մյասնիկյանին, ով, լինելով Հայաստանի Ժողկոմխորհի նախագահ ու Կարմիր բանակի ռազմահեղափոխական խորհրդի անդամ, կարող էր ապահովել դրանց տեղափոխումը։ Մյասնիկյանը համաձայնում է՝ տրամադրելով անձեռնմխելի մեքենա, ինչը թույլ է տալիս արժեքները գաղտնի փոխադրել Հայաստան։

Posted in Պատմություն, Uncategorized

1.Կազմեք ՀԽՍՀ պատմության երևույթների, իրադարձությունների, փաստերի կարևորագույն տասնյակը

1920 թ. դեկտեմբերի 2 Հայաստանի Խորհրդայնացումը: Իրադարձություն

1922 թ. դեկտեմբերի 30 Հայաստանը պաշտոնապես ընդգրկվեց ԽՍՀՄ կազմում: Փաստ

1936 թ. ՀԽՍՀ-ն դարձավ ԽՍՀՄ-ի առանձին միութենական հանրապետություն: Իրադարձություն

1941 1945 թթ. Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում ավելի քան 300000 հայեր կռվեցին ԽՍՀՄ բանակում: Իրադարձություն

1965 թ. Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիրի կառուցման որոշման ընդունումը: Իրադարցություն

1978 թ. Հայերենը հաստատվեց որպես պետական լեզու ՀԽՍՀ-ում: Փաստ

1988 թ. Սպիտակի երկրաշարժը որը խլեց ավելի քան 25000 կյանք: Իրադարձություն

1991 թ. սեպտեմբերի 21 Հայաստանի անկախության հանրաքվեի անցկացումը որտեղ 99% կողմ քվեարկեց:

2.Հերքեք կամ հաստատեք այն տեսակետը, որ ԽՍՀՄ փլուզումն անխուսափելի էր: ԽՍՀՄ փլուզումը անխուսափելի էր, քանի որ համակարգը տնտեսական, քաղաքական և ազգային խորքային խնդիրներ ուներ։ Պլանային տնտեսությունը անկում էր ապրում, հանրապետությունները ձգտում էին անկախության, իսկ պերեստրոյկան միայն արագացրեց գործընթացը։ Սառը պատերազմի ավարտն ու Արևմուտքի գերակայությունը ևս նպաստեցին անկմանը, իսկ 1991-ին կենտրոնական իշխանությունն արդեն անկարող էր վերահսկել իրավիճակը։

3.Գրեք էսսե «Հայաստանն անկախության ճանապարհին» թեմայով:

Հայաստանը անկախություն ստանալու ճանապարհին անցավ երկար և դժվար ուղի: 1988 թվականին սկսվեց Ղարաբաղի շարժումը, երբ մարդիկ սկսեցին բարձրացնել իրենց իրավունքների և ազատության մասին հարցեր։ Դա ճանապարհը բացեց նաև ամբողջ Հայաստանի համար՝ անկախություն պահանջելու։ 1990-ականներին արդեն ավելի շատ մարդիկ ու քաղաքական ուժեր սկսեցին ձգտել ազատության և սեփական պետություն ունենալու։ 1991-ի օգոստոսին, երբ ԽՍՀՄ-ը սկսեց փլուզվել, Հայաստանի Գերագույն խորհուրդը ընդունեց անկախության հռչակագիրը։ Սեպտեմբերի 21-ին արդեն անցկացվեց հանրաքվե, որտեղ ժողովուրդը միաձայն որոշեց անկախությունը։ Դա մի մեծ քայլ էր դեպի ազատություն և ինքնուրույն կյանք։