Posted in Գրականություն

Թումանյան, «Ձևն ու հոգին» (հատված)

Ամեն ինչ ունի ձև և հոգի, բայց մարդիկ հաճախ ձևն են պաշտում, երբ չեն հասկանում կամ կորցնում են դրա իմաստը։

Եկեղեցի ասելով՝ շենք են հասկանում, ոչ թե նրա հոգևոր նշանակությունը։ Մոմ վառելու հին իմաստն էլ կորել է, մնացել է ձևը։ Հոգևորականին դատում են միրուքով, ոչ թե ավետարանով։ Քրիստոնեությունն էլ վերածվել է ծեսերի հավաքածուի։

Նոր գաղափարների հետ էլ է նույնը։ Ուսումնարանը շենք են համարում, ոչ թե ուսուցիչ ու աշակերտ։ Գրականությունը՝ գրքեր, ոչ թե կենդանի մարդիկ։ Թատրոնը՝ շենք, դերասանը՝ բեխերը վեր արած մարդ։

Ձևապաշտությունն ամենուր է, իսկ ով հասկանում է ներքին իմաստը, հաճախ մնում է մենակ։